Z tego artykułu dowiesz się na czym polega program Polska Strefa Inwestycji oraz jakie ulgi mogą otrzymać firmy realizujące nowe inwestycje. Omówione zostaną również zmiany jakie program Polska Strefa Inwestycji wprowadza w porównaniu do ulg jakie obowiązywały na terenach specjalnych stref ekonomicznych.
Artykuł ten jest pierwszą częścią naszej serii dotyczącej nowych ulg inwestycyjnych. Do drugiej części można przejść tu.
Spis treści:
Na czym polega program Polska Strefa Inwestycji?
Ulgi inwestycyjne w specjalnych strefach ekonomicznych a program Polska Strefa Inwestycji
Co zmienia program Polska Strefa Inwestycji?
Ulgi na nowe inwestycje w 2019 r. - na co mogą liczyć inwestorzy?
Polska Strefa Inwestycji - podsumowanie
Na czym polega program Polska Strefa Inwestycji?
Polska Strefa Inwestycji jest programem wsparcia dla firm realizujących nowe inwestycje. Program ten jest dostępny zarówno dla polskich jak i zagranicznych firm. Wsparcie polega na udzieleniu zwolnień podatkowych w związku ze zrealizowaną inwestycją. Ze wsparcia mogą skorzystać zarówno małe, średnie (MŚP) jak i duże firmy.
Program został wprowadzony w 2018 r. ustawą z 10 maja 2018 r. o wsparciu nowych inwestycji. Praktyczne uruchomienie nastąpiło natomiast jesienią 2018 r., kiedy przyjęto rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy.
Ulgi inwestycyjne w specjalnych strefach ekonomicznych a program Polska Strefa Inwestycji
Program Polska Strefa Inwestycji bazuje na idei specjalnych stref ekonomicznych, które funkcjonują w Polsce od 1995 r. Idea stref ekonomicznych bazowała na stworzeniu w Polsce specjalnych obszarów, na których firmy mogły inwestować otrzymując wsparcie.
Pierwszą strefą ekonomiczną utworzoną w Polsce była założona w 1995 r. SSE Euro-Park Mielec. W ślad za Euro-Parkiem Mielec zaczęły pojawiać się kolejne strefy ekonomiczne, między innymi Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna (KSSE) - dziś największa strefa ekonomiczna w Polsce czy Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna (LSSE).
W Polsce powstało łącznie 14 specjalnych stref ekonomicznych:
5. Legnicka SSE
6. Łódzka SSE
8. Pomorska SSE
9. Słupska SSE
10. SSE Starachowice
11. Suwalska SSE
13. Wałbrzyska SSE
których teren objął łącznie ponad 22 000 ha gruntów.
Wsparcie jakie można było uzyskać w specjalnych strefach ekonomicznych udzielane było w formie zwolnienia dochodu (zysku) uzyskanego z działalności w specjalnej strefie ekonomicznej od podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) lub fizycznych (PIT).
Zwolnienie podatkowe było udzielane w formie decyzji przez zarządzające strefami spółki (np. KSSE S.A. w Katowicach), które działały z upoważnienia ministra zajmującego się sprawami gospodarczymi. Decyzje te wymieniały wymogi jakie inwestor musiał wypełnić, aby uzyskać zwolnienie (np. wielkość inwestycji, ilość zatrudnionych osób), wysokość zwolnienia oraz okres, w którym inwestor mógł skorzystać ze zwolnienia.
W praktyce wysokość zwolnienia podatkowego zależała od wielkości inwestycji oraz miejsca, w którym inwestor inwestował. Wysokość zwolnienia wyliczana była najczęściej jako procent wartości inwestycji (np. 50% z inwestycji w wysokości 5 mln zł). Ponadto z reguły im słabszy gospodarczo był region, w którym prowadzona była inwestycja, tym większe mogło być zwolnienie podatkowe, które otrzymywał inwestor.
Ulgi podatkowe otrzymane w ramach wsparcia zaliczane były do tzw. pomocy publicznej - czyli wsparcia państwa dla podmiotów prywatnych.
Ze wsparcia strefowego skorzystały takie koncerny jak Opel (wcześniej GM) w Gliwicach, Toyota w Wałbrzychu, Fiat (obecnie FCA) w Tychach, LG w Kobierzycach, IBM w Katowicach czy E. Wedel w Świdnicy na Dolnym Śląśku.
Problemy związane z inwestowaniem w specjalnych strefach ekonomicznych
Mimo dużego rozwoju specjalnych stref ekonomicznych z ich działalnością związane były pewne problemy.
Pierwszym najważniejszym problemem było to, że inwestować można było wyłącznie na ograniczonym obszarze, który należał do strefy ekonomicznej.
Dla zobrazowania można porównać następujące liczby - Polska jest krajem o powierzchni ok. 312.000 km2 natomiast obszar stref ekonomicznych obejmuje tylko ok. 22.000 hektarów czyli 220 km2. Zatem teren stref ekonomicznych obejmuje mniej niż 0,0007% powierzchni Polski.
Równocześnie strefy ekonomiczne nie posiadały terenów w każdym mieści czy gminie w Polsce, lecz wyłącznie w wybranych miejscach. Najlepszym przykładem jest Katowicka SSE. Strefa ta działa głównie na obszarze woj. śląskiego i opolskiego. Mimo, że jest największą strefą ekonomiczną w Polsce, jej lokalizacje obejmują 25 miast i 23 gmin - czyli mniej niż 1/5 miast i gmin na terenie woj. śląskiego i opolskiego.
Drugi problem dotyczył tego, że inwestować można było wyłącznie na działkach kupowanych bezpośrednio od stref ekonomicznych (wprowadzono później możliwość włączania do stref dodatkowych obszarów, co jednak nie było aż tak prostym procesem). Stanowiło to dodatkowe ograniczenie, szczególnie że mali przedsiębiorcy często skarżyli się, że tereny stref są daleko oddalone od ich wcześniejszych zakładów.
Problemem była również dostępność właściwych terenów. W niektórych sterach brakowało małych działek w innych dużych działek. Inwestorzy często narzekali, że ceny działek są wyższe niż poza strefami. Z kolei dla firm usługowych (takich jak np. mniejsze centra call-center czy outsourcingowe) niska była dostępność wolnych biur objętych specjalnymi strefami ekonomicznymi.
Wszystko to sprawiało, że inwestorzy chcą skorzystać z ulg podatkowych nie mogli być aż tak elastyczni, jeżeli chodzi o wybór lokalizacji pod ich inwestycje. Inwestowanie w strefach łatwiejsze było dla dużych inwestorów przychodzących z zagranicy lub dużych polskich firm, które tworzyły swoje inwestycje od zera. System był natomiast mniej korzystny dla mniejszych firm polskich, które rozpoczynały swoją działalność poza strefami i związały się z już z tymi terenami.
Trzeci problem dotyczy tego, że w obecnym kształcie strefy funkcjonować będą do 2026 r. Czy ten okres się wydłuży nie wiadomo. Wiele firm miało obawy, że inwestując teraz nie uda im się w pełni wykorzystać przyznanych zwolnień do 2026 r.
Co zmienia program Polska Strefa Inwestycji?
Najważniejszą zmianą programu Polska Strefa Inwestycji jest to, że teraz cała Polska będzie traktowana jak specjalna strefa ekonomiczna.
Dla firm oznacza to, że nie muszą już inwestować wyłącznie na terenach włączonych do specjalnych stref ekonomicznych. Mogą inwestować praktycznie w dowolnym miejscu Polski - również na terenach, które nigdy nie należały do stref ekonomicznych.
Wsparcie dla inwestorów będzie polegać, tak jak w przypadku inwestycji w specjalnych strefach ekonomicznych, na zwolnieniach podatkowych. Ulgi te będą uzależnione od wielkości inwestycji, wielkości firmy inwestora oraz poziomu rozwoju gospodarczego regionu, w którym prowadzona będzie inwestycja.
Podstawą do wyliczenia ulgi będzie wielkość inwestycji. Pod uwagę będzie się brało albo koszty inwestycji w środki trwałe i inne aktywa (np. hale, budynki biurowe, wyposażenie, maszyny produkcyjne itd.) lub koszty zatrudnienia pracowników.
Wsparcie będzie wyliczane jako procent wielkości inwestycji (od 5% do 75% wartości inwestycji).
Premiowane będą mikrofirmy oraz firmy małe i średnie (MMŚP), które w porównaniu z firmami dużymi (zatrudniającymi globalnie ponad 250 osób) dostaną dodatkowe wsparcie w wysokości 20% kosztów inwestycji (mikrofirmy i firmy małe) lub 10% (firmy średnie).
Ponadto pod uwagę brany będzie region, w którym prowadzona będzie inwestycja.
W zależności od siły regionalnej gospodarki wsparcie wyniesie od 10% (tylko miasto stołeczne Warszawa) przez 25 % (np. śląskie, wielkopolskie czy dolnośląskie) czy 35% (np. małopolskie, opolskie, lubuskie, łódzkie, świętokrzyskie czy kujawsko-pomorskie) do nawet 50% (woj. podkarpackie, lubelskie, podlaskie czy warmińsko-mazurskie).
Jak już zostało wspomniane mikro i małe firmy (do 50 pracowników) otrzymają dodatkowe 20% wsparcia natomiast średnie firmy (do 250 pracowników) otrzymają dodatkowo 10% wsparcia.
Tak wyliczoną kwotę firmy będą mogły sobie odliczyć od podatku. Tzn. przykładowo w przypadku, gdy inwestor dostanie zwolnienie podatkowe w wysokości 500.000 zł, kwotę zwolnienia będzie mógł sobie potrącić z podatku dochodowego (PIT lub CIT), który musiałby zapłacić od dochodu uzyskanego z działalności objętej zwolnieniem.
W praktyce ulga podatkowa na nowe inwestycje w ramach Polskiej Strefy Inwestycji oznaczać będzie dla firm wakacje podatkowe.
Aby firmy mogły skorzystać ze wsparcia muszą otrzymać tzw. decyzją o wsparciu.
Decyzje o wsparciu wyraźnie wskażą miejsce inwestycji, jej zakres, wysokość kosztów oraz warunki jakie wypełnić musi inwestor.
Decyzje te wydawać będą spółki zarządzające strefami ekonomicznymi. Każda z tych 14 spółek dostała na wyłączność obszar, na którym wydawać będzie decyzje o wsparciu. Dla przykładu:
dla województwa śląskiego właściwa będzie Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna
w Małopolsce większość decyzji wydawać będzie Krakowski Park Technologiczny
na Opolszczyźnie właściwa będzie albo Katowicka SSE (wschód województwa) albo Wałbrzyska SSE INVEST-PARK (zachód województwa)
na Dolnym Śląsku w zależności od powiatu decyzję wyda Kamiennogórska SSE, Wałbrzyska SSE lub Legnicka SSE
w woj. łódzkim właściwa będzie Łódzka SSE
w woj. podkarpacki oraz woj. świętokrzyskim większość decyzji wyda SSE Euro-Park Mielec.
Ze zwolnienia podatkowego będzie można skorzystać od 10 do 15 lat od dnia wydania decyzji o wsparciu.
Okres na jaki zostanie przyznane zwolnienie zależeć będzie od poziomu rozwoju regionu:
w woj. mazowieckim (poza regionem ciechanowsko-płockim), śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim - firmy otrzymają decyzję na 10 lat
w woj. opolskim, małopolskim, łódzkim, lubuskim, świętokrzyskim, kujawsko-pomorskim, pomorskim, zachodniopomorskim i woj. mazowieckim (region ciechanowsko-płockim) - firmy otrzymają decyzję na 12 lat
w woj. podkarpackim, lubelskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim - firmy otrzymają decyzję na 15 lat.
Ulgi na nowe inwestycje w 2019 r. - na co mogą liczyć inwestorzy?
W ramach programu Polska Strefa Inwestycji przedsiębiorcy mogą liczyć na duże zwolnienia podatkowe.
Dla firm mikro oraz małych ulgi podatkowe na nowe inwestycje mogą wynieść od 30% do nawet 70% wartości inwestycji.
Firmy średnie otrzymają wsparcie od 20% do 60% kosztów inwestycji.
Natomiast duże firmy mogą liczyć na wsparcie w wysokości 10% do 50% wartości inwestycji.
1. Nowa inwestycja
Korzystne dla inwestorów jest również to, jak została zdefiniowana „nowa inwestycja” nadająca się objęcia ulgą podatkową.
Zgodnie z przepisami ustawy o wsparciu nowych inwestycji do zwolnień podatkowych kwalifikują się inwestycje polegające na:
zbudowaniu nowego zakładu lub otworzeniu nowego oddziału
zwiększeniu zdolności produkcyjnej już działającego zakładu
dywersyfikacji produkcji (wprowadzenie produktu wcześniej nieprodukowanego w zakładzie)
zasadniczej zmianie procesu produkcyjnego już działającego zakładu.
O zwolnienia podatkowe w ramach nowych inwestycji mogą się starać wszystkie przedsiębiorstwa zaliczane do sektora produkcji przemysłowej oraz usług przemysłowych.
Podobnie na ulgi inwestycyjne mogą liczyć firmy działające w tzw. sektorze nowoczesnych usług. Do takich firm można zaliczyć klasyczne call-center, centra usług wspólnych (outsourcingowe), firmy informatyczne i inżynieryjne, zajmujące się badaniami i analizami technicznymi, a także centra badawczo-rozwojowe.
Niestety program Polska Strefa Inwestycji wprowadza bardzo szczegółowe wymogi dotyczące warunków na jakich inwestorzy będą mogli otrzymać ulgi podatkowe na inwestycje.
Program przewiduje dwa rodzaje kryteriów - kryteria ilościowe i jakościowe.
2. Kryteria ilościowe
W przypadku kryteriów ilościowych program przewiduje minimalne progi dla wielkości inwestycji. Zwolnienia podatkowe przysługiwać będą wyłącznie dla inwestycji, których wielkość przekroczy te progi.
Progi są zmienne i zależne są od gospodarki lokalnej miejsca inwestycji - konkretniej wysokości bezrobocia w momencie składania wniosku o wydanie decyzji o wsparciu.
Wymagana minimalna wielkość inwestycji zależy również od wielkość samej firmy.
I tak w zależności od regionu oraz wielkości przedsiębiorstwa:
firmy mikro będą musiały zainwestować minimalnie od 200.000 zł (w regionach mniej rozwiniętych) do 2 mln zł (w regionach najbardziej rozwiniętych)
małe firmy będą musiały zainwestować minimalnie od 500.000 zł (w regionach mniej rozwiniętych) do 5 mln zł (w regionach najbardziej rozwiniętych)
średnie firmy będą musiały zainwestować minimalnie od 2 mln zł (w regionach mniej rozwiniętych) do 20 mln zł (w regionach najbardziej rozwiniętych)
duże firmy będą musiały zainwestować minimalnie od 10 mln zł (w regionach mniej rozwiniętych) do 100 mln zł (w regionach najbardziej rozwiniętych).
Progi zostały tak ustalone, że obowiązują one dla poszczególnych powiatów. Dlatego w nawet w przypadku każdego województwa wysokość progów będzie bardzo zróżnicowana. Np. w przypadku samego województwa śląskiego można odnaleźć zarówno takie miejsca, w których wystarczy przekroczenie dla inwestycji najniższego progu (odpowiednio 0,2 mln / 0,5 mln / 2 mln / 10 mln zł) jak i miejsca, w których zakwalifikowanie się do ulgi na inwestycję będzie dość trudne (odpowiednio co najmniej 2 mln / 5 mln / 20 mln / 100 mln zł).
3. Kryteria jakościowe
Oprócz przekroczenia progu wielkości inwestycji firmy będą musiały również spełnić kryteria jakościowe.
Wypełnienie kryteriów jakościowych będzie wymagać uzyskania minimalnej liczby punktów w kategoriach ustalonych przez ustawodawcę. Znowu próg uzależniony będzie od poziomu rozwoju regionu:
w woj. mazowieckim (poza regionem ciechanowsko-płockim), śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim - firmy będą musiały uzyskać co najmniej 6 punktów
w woj. opolskim, małopolskim, łódzkim, lubuskim, świętokrzyskim, kujawsko-pomorskim, pomorskim, zachodniopomorskim i woj. mazowieckim (region ciechanowsko-płockim) - koniecznych będzie 5 punktów
w woj. podkarpackim, lubelskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim - potrzebne będą 4 punkty.
Maksymalnie można zdobyć 10 punktów. Punkty przyznawane będą w takich kategoriach jak:
działalność eksportowa
działalność badawczo-rozwojowa
lokalizacja inwestycji
dbałość o ochronę środowiska
wspieranie rozwoju pracownika lub systemu edukacji
opieka nad pracownikiem czy
tworzenie wyspecjalizowanych lub wysokopłatnych miejsc pracy.
Premiowane będą mikrofirmy oraz firmy małe i średnie, które już za samą wielkość otrzymają 1 punkt.
Ponadto dodatkowy punkt otrzymają firmy, które działają (również jako poddostawcy) w tzw. branżach rozwojowych - czyli takich, których rozwój jest szczególnie wspierany przez państwo np.:
produkcja samochodów, pojazdów ciężarowych, autobusów, tramwajów czy pociągów
produkcja urządzeń elektrycznych i elektronicznych
przemysł lotniczo-kosmiczny
produkcja produktów higienicznych, leków i wyrobów medycznych
przemysł maszynowy
ekobudownictwo
specjalistyczne usługi dla biznesu.
Polska Strefa Inwestycji - podsumowanie
Polska Strefa Inwestycji to świetny projekt który bardzo podnosi atrakcyjność inwestycyjną całej Polski. Objęcie obszaru całej Polski jedną specjalną strefą ekonomiczną to duża szansa dla firm. Zwolnienia inwestycyjne są dostępne teraz w każdym miejscu Polski. Ze zwolnień tych mogą skorzystać również te firmy, które nie działały na terenie specjalnych stref ekonomicznych.
Bardzo udana jest również idea wsparcia małych i średnich firm (MŚP), który w dotychczasowym systemie dużo trudniej było skorzystać z ulg podatkowych na nowe inwestycje. Obniżenie minimalnych progów inwestycyjnych oraz zwiększenie wielkości zwolnienia stanowi bardzo dużą zachętę dla rozwoju polskiego sektora małych i średnich firm - w tym firm rodzinnych. Ważne, żeby sektor MŚP z tej szansy skorzystał.
Na co inwestorzy powinni zwrócić największą uwagę?
Ważnym elementem uzyskania decyzji o wsparciu jest spełnienie kryteriów jakościowych. Zarządy stref udzielając decyzji o wsparciu nie badają tego, czy firma rzeczywiście te kryteria wypełnia. Zamiast tego wymagana jest samoocena przedsiębiorcy oraz oświadczenie zarządzających danym przedsiębiorstwem, że firma spełni te kryteria w przyszłości. Jest to duże udogodnienie dla firm, gdyż skraca okres oczekiwania na wydanie decyzji. Inwestorzy powinni zadbać o porządne przygotowanie wniosku w tym zakresie, tak żeby mieć pewność, że firma spełnia wszystkie kryteria.
W przypadku starania się o ulgę inwestycyjną warto zadbać o porządną analizę projektu inwestycyjnego oraz przygotowanie firmy pod kontem kryteriów jakościowych.
Bardzo dużą zaletą nowego systemu zachęt inwestycyjnych jest to, że z ulgi podatkowej można zacząć już od momentu poniesienia pierwszych kosztów inwestycji, zanim inwestycja będzie w pełni zakończona.
Jeżeli zainteresowały Państwa ulgi inwestycyjne zapraszamy również do przeczytania naszego artykułu Ulga na inwestycje: Jak w 10 krokach otrzymać zwolnienie podatkowe z którego dowiedzą się Państwo, czy państwa projekt może otrzymać zwolnienia podatkowe w ramach programu Polska Strefa Inwestycji.
* * *
O autorze: Mateusz Korus, radca prawny, doktor nauk prawnych - specjalizuje się w doradzaniu przedsiębiorstwom w zakresie planowania i realizacji inwestycji. Posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie prawnych i podatkowych aspektów działalności inwestycyjnej firm, reprezentuje klientów przy uzyskiwaniu decyzji o wsparciu. KorusLegal jest kancelarią prawną specjalizującą się w prawnej obsłudze inwestorów.
__
Informacja: Niniejszy artykuł został przygotowany jedynie do celów edukacyjnych. Żadna jego część nie powinna być traktowana jako porada prawna czy podatkowa. W przypadku chęci skorzystania z ulgi inwestycyjnej w ramach decyzji o wsparciu zachęcamy do kontaktu z profesjonalistami (doradcami podatkowymi lub prawnikami).